Τρίτη 18 Μαρτίου 2008

Φιόντορ Ντοστογιέφσκι

Επιστολή προς Φονβίζιν

«…Δεν ξέρω, αλλά μαντεύω από το γράμμα σας ότι επιστρέψατε στην πατρίδα με κάποια θλίψι. Αυτό το καταλαβαίνω. Σκέφθηκα μερικές φορές ότι αν κάποτε επέστρεφα στην πατρίδα μου, θα ένοιωθα μεγάλη οδύνη και χαρά. Δεν έζησα την ζωή σας και αγνοώ γι’ αυτήν πολλά πράγματα, όπως κάθε άνθρωπος για την ζωή τού άλλου.

Αλλ’ η ανθρώπινη ευαισθησία είναι κοινή σε όλους και φρονώ ότι, επιστρέφοντας στην πατρίδα του ο κάθε εξόριστος, πρέπει να ζήση εκ νέου, μέσα στην μνήμη του, όλη του την παρελθούσα δυστυχία. Αυτό μοιάζει με μια ζυγαριά, με την οποία ζυγίζομε και γνωρίζομε το αληθινό βάρος όλων όσων υποφέραμε, ανεχθήκαμε, χάσαμε και μάθαμε από τους άλλους. Αλλ’ είθε ο Θεός να σας χαρίζει μακροημέρευσι.

Άκουσα από πολλούς ότι είστε πολύ πιστός. Όχι επειδή είστε πιστός, αλλ’ επειδή εγώ έζησα κι εδοκίμασα όσα θα σας πω σε παρόμοιες στιγμές, διψάμε για πίστι σαν το “ξερό χορτάρι”. Κι εν τέλει την βρίσκομε, επειδή η αλήθεια γίνεται φανερή μέσα στην δυστυχία.

Για μένα, έχω να πω ότι είμαι παιδί του αιώνος μου, τέκνο της αμαρτίας και της αμφιβολίας. Έτσι είμαι τώρα κι έτσι θα είμαι, (το ξέρω), μέχρι τον τάφο. Τι φρικτά βάσανα μού στοίχισε, και μου στοιχίζει ακόμη σήμερα, αυτή η δίψα για πίστι, που είναι τόσο έντονη μέσα στην ψυχή μου, όσο υπάρχουν μέσα μου ενάντια επιχειρήματα.

Εν τούτοις, ο Θεός μού χαρίζει στιγμές όπου είμαι ολότελα γαλήνιος. Εκείνες τις στιγμές αγαπώ και νοιώθω ότι αγαπιέμαι από τους άλλους. Και αυτές τις στιγμές ακριβώς εσχημάτισα μέσα μου ένα πιστεύω, όπου όλα είναι φωτεινά και ιερά για μένα.

Αυτό το πιστεύω είναι απλό: Πιστεύω ότι δεν υπάρχει τίποτε πιο όμορφο, πιο βαθύ, πιο συμπαθητικό, πιο λογικό, πιο ζωντανό και τέλειο από τον Χριστό. Και λέω στον εαυτό μου, με ζηλόφθονη αγάπη, όχι μόνο ότι δεν υπάρχει τίποτε, αλλ’ ότι δεν μπορεί να υπάρχη.

Επί πλέον, αν κάποιος μου απεδείκνυε ότι ο Χριστός δεν ταυτίζεται με την αλήθεια κι ότι, στην πραγματικότητα, η αλήθεια είναι εκτός Χριστού, θα προτιμούσα τότε να παραμείνω με τον Χριστό, παρά να πάω με την αλήθεια…».

* Η επιστολή γράφτηκε το 1854

10 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Από κάτι τέτοια κείμενα, εκτός από άθρησκος στο τέλος θα γίνω και άθεος!

Δινονόη είπε...

Τι εννοείς φιλτατε Συνεα; Ο Ντοστογιεφσκι εδω αγγίζει το θέμα με ένα εντελώς "φιλοσοφικο" τρόπο. Καλησπέρα

Spyros Vlahos είπε...

Ο Συνέας έχει δίκιο και, μάλιστα, το έθεσε και τέλεια άθρησκος-άθεος δυο διαφορετικά πράγματα.
Ο Ντοστογιέβσκι εδώ είναι άκρα επικοινωνιακός, ούτε τα μισά απ' οσα λέει δεν εννοεί.
Διότι, η ευχαρίστηση που νοιώθεις όταν η μέρα σου είναι υπέροχη, τη βιώνεις, δεν προσπαθείς να τη φυλακίσεις σε λέξεις.
Το θείο μας αποκαλύπτεται ΠΑΝΤΑ στην περιφερειακή μας όραση,όταν δεν κάνουμε λογικές σκέψεις για να το ορίσουμε. Είναι εκεί σαν ένας αναστεναγμός ανακούφισης όπου εκπέμπεται φως.
Είμαι άθρησκος (έτσι που καταντήσανε) αλλά όχι άθεος

palalos είπε...

άθρησκος-άθεος...
τις θρησκείες εμείς τις φτιάχνουμε...οπότε αναφερόμαστε σε "αναγνωρισμένες και μη" θρησκείες...

αλλά επειδή και το θέμα της αναγνώρισης είναι σχετικό (ποιός είναι άξιος και ικανός για κάτι τέτοιο) οπότε οι έννοιες δεν είναι αντίθετες..

Ανώνυμος είπε...

Μα στ΄ αλήθεια, ποιος λογικός άνθρωπος θα μπορούσε να συμφωνήσει με αυτόν τον παραλογισμό;
Το να προτιμάς να ζεις στο ¨ψέμα σου¨ ξέροντας ποια είναι η αλήθεια, συγνώμη που θα το πω, αλλά πρέπει να είσαι αυτό που ο Ντοστογιέφσκι δεν έκρυψε ότι είναι: ΜΑΚΑΚΑΣ!
Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θεωρώ τον Ντοστογιέφσκι έναν από τους μεγαλύτερους -παγκόσμια- συγγραφείς, όπως βέβαια δεν σημαίνει ότι και ένας μεγάλος σαν κι αυτόν δεν λέει και ¨κάτι¨ για να περνά η ώρα!
Όσο για το άθρησκος ή άθεος, και συμφωνώντας με τον spyros Vlahos, θέλω να προσθέσω πως είμαι άθρησκος επειδή θέλω να τα έχω καλά με όλους τους Θεούς, γιατί ένας από αυτούς –δεν μπορεί-πρέπει να είναι αληθινός!

γ.κ. είπε...

αν σκεφτείς και οτι έλεγε πως
"αν ένας λαός πάψει να πιστεύει πως είναι ο περιούσιος λαός, που έχει καθήκον να σώσει όλους τους άλλους, παύει να είναι λαός και καταντά εθνογραφικό υλικό"

συμπληρώνεις την ψυχογραφία του σε ικανοποιητικό βαθμό.

να είσαι καλά παράλογο

Spyros Vlahos είπε...

Και, μια που το λέμε, στο Θιβέτ γίνεται γενοκτονία και ολοκαύτωμα. Πάλι οι μοναχοί (όπως στη Μπούρμα) πρωτοστατούν.
Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε;

(Συνεχίζοντας την κουβέντα, διότι όπως λέει ο Συνέας είμαι άθρησκος αλλά κλίνω λίγο προς το βουδισμό που δεν είναι θρησκεία αλλά φιλοσοφία)

Ανέστης Μ. είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
Ανέστης Μ. είπε...

Τη χάνω λίγο την κουβέντα σας. Ο Ντοστογιέφσκι ήταν τόσο μεγάλος γνώστης της ανθρώπινης ψυχής που είναι κρίμα να τον περιορίζουμε σε θρησκευτικού τύπου συζητήσεις. Είναι καθολικά αναγνωρίσιμος, γιατί αγγίζει το καθολικό/κοινό σημείο του καθένα μας ξεχωριστά, τη βαθιά αγωνία της ύπαρξης.
Πολύ σημαντικό αρχείο παραθέτεις παράλογο. Νά'σαι καλά, την καληνύχτα μου.

Βασιλική Ν. είπε...

Έξοχο!